[Beyzade1650] BU DA GEÇER YA HU......

Dervişin biri, uzun ve yorucu bir yolculuktan sonra bir köye
ulaşır. Karşısına çıkanlara, kendisine yardım edecek, yemek ve
yatak verecek biri olup olmadığını sorar.
Köylüler, kendilerinin de fakir olduklarını, evlerinin küçük
olduğunu söyler ve Şakir diye birinin çiftliğini tarif edip oraya
gitmesini salık verirler. Derviş yola koyulur, birkaç köylüye daha
rastlar. Onların anlattıklarından, Şakir'in bölgenin en zengin
kişilerinden birisi olduğunu anlar. Bölgedeki ikinci zengin ise
Haddad adında bir başka çiftlik sahibidir. Derviş, Şakir'in
çiftliğine varır. Çok iyi karşılanır, iyi misafir edilir, yer
içer, dinlenir. Şakir de, ailesi de hem misafirperver hem de gönlü
geniş insanlardır... Yola koyulma zamanı gelip Derviş, Şakir'e
teşekkür ederken, "Böyle zengin olduğun için hep şükret."
der. Şakir ise şöyle cevap verir: "Hiçbir şey olduğu gibi
kalmaz. Bazen görünen, gerçeğin kendisi değildir. Bu da
geçer..." Derviş, Şakir'in çiftliğinden ayrıldıktan sonra bu
söz üzerine uzun uzun düşünür. Birkaç yıl sonra, Derviş'in
yolu yine aynı bölgeye düşer. Şakir'i hatırlar, bir uğramaya
karar verir. Yolda rastladığı köylülerle sohbet ederken
Şakir'den söz eder. "Haa o Şakir mi?" der köylüler, "O
iyice fakirledi, şimdi Haddad'ın yanında çalışıyor." Derviş
hemen Haddad'ın çiftliğine gider, Şakir'i bulur. Eski dostu
yaşlanmıştır, üzerinde eski püskü giysiler vardır. Üç yıl
önceki bir sel felâketinde bütün sığırları telef olmuş, evi
yıkılmıştır. Toprakları da işlenemez hale geldiği için tek
çare olarak, selden hiç zarar görmemiş ve biraz daha zenginleşmiş
olan Haddad'ın yanında çalışmak kalmıştır. Şakir ve ailesi
üç yıldır Haddad'ın hizmetkârıdır. Şakir, bu kez Derviş'i
son derece mütevazı olan evinde misafir eder. Kıt kanaat yemeğini
onunla paylaşır... Derviş, vedalaşırken Şakir'e olup
bitenlerden ötürü ne kadar üzgün olduğunu söyler ve Şakir'den
şu cevabı alır: "Üzülme...

Unutma, bu da geçer..." Derviş gezmeye devam eder ve yedi yıl
sonra yolu yine o bölgeye düşer. Şaşkınlık içinde olan biteni
öğrenir. Haddad birkaç yıl önce ölmüş, ailesi olmadığı için
de bütün varını yoğunu en sadık hizmetkârı ve eski dostu
Şakir'e bırakmıştır. Şakir, Haddad'ın konağında
oturmaktadır, kocaman arazileri ve binlerce sığırı ile yine
yörenin en zengin insanıdır. Derviş eski dostunu iyi gördüğü
için ne kadar sevindiğini söyler ve yine aynı cevabı alır: "Bu
da geçer..." Bir zaman sonra Derviş yine Şakir'i arar. Ona bir
tepeyi işaret ederler. Tepede Şakir'in mezarı vardır ve taşında
şu yazılıdır: "Bu da geçer." Derviş, "Ölümün nesi
geçecek?" diye düşünür ve gider. Ertesi yıl Şakir'in
mezarını ziyaret etmek için geri döner; ama ortada ne tepe vardır
ne de mezar. Büyük bir sel gelmiş, tepeyi önüne katmış,
Şakir'den geriye bir iz dahi kalmamıştır... O aralar ülkenin
sultanı, kendisi için çok değişik bir yüzük yapılmasını
ister. Öyle bir yüzük ki, mutsuz olduğunda umudunu tazelesin, mutlu
olduğunda ise kendisini mutluluğun tembelliğine kaptırmaması
gerektiğini hatırlatsın... Hiç kimse sultanı tatmin edecek böyle
bir yüzüğü yapamaz. Sultanın adamları da bilge Derviş'i bulup
yardım isterler. Derviş, sultanın kuyumcusuna hitaben bir mektup
yazıp verir. Kısa bir süre sonra yüzük sultana sunulur. Sultan
önce bir şey anlamaz; çünkü son derece sade bir yüzüktür bu.
Sonra üzerindeki yazıya gözü takılır, biraz düşünür ve
yüzüne büyük bir mutluluk ışığı yayılır: "Bu da geçer"
yazmaktadır.

Bu da geçer Ya Hû

'Bu da geçer Ya Hû' sözünün aslı bundan bin küsur sene
önceye, Bizans dönemine uzanır. Bizanslılar, fena bir işe
uğradıkları zaman 'Bu da geçer' mânâsına gelen 'k'afto
ta perasi' demektedirler. İbare, Selçuklular zamanında İran
taraflarına geçer; ama Farsçalaşıp 'in niz beguzered' olur;
Osmanlılar devrinde Türkçe söylenip 'bu da geçer' yapılır.
Derken, tekkelerde ve dergâhlarda da benimsenir ve sonuna 'Ya
Allah' mânâsına gelen bir 'Ya Hû' ilave edilip 'Bu da
geçer Ya Hû' haline gelir
_________________
"Kötü huylunun hali, kırık çömleğe benzer. Ne bir faydası
dokunur, nede tekrar toprak olur."
(Vehb bin Münebbih)