[KayzerNet] <<>>

17 Agustos 2006 
'Gezegen' kelimesi yeniden tanimlaniyor

 

Ka$ifleri tarafindan Xena olarak cagrilan "gezegenin" astronomi dunyasinda yarattigi gezegen kelimesinin anlamina dair tarti$ma, yeni bir oneriyle farkli bir boyut kazandi. Bir grup astronom tarafindan yeniden tanimlanan gezegen kelimesi, Gune$ Sistemi'ndeki gezegen sayisini 9'dan 12'ye, hatta daha yuksek bir sayiya cikarabilir. Onerinin onumuzdeki gunlerde Prag'da duzenlenecek bir forumda oylanmasi bekleniyor.

Gecene sene ka$ifleri tarafindan yeni bir gezegen olarak tum dunyaya duyurulan "Xena" isimli gok cismi, bilim dunyasinda yogun bir tarti$maya neden olmu$tu. Xena ve benzer birkac gok cismi, Neptun'un otesinde yer alan ve Gune$ Sisteminin eteklerindeki sayisiz irili ufakli gok cismine ev sahipligi yapan Kuper Kemeri'nde donuyor. Xena, gezegen tanimlamasina dair yeni bir oneri ile benzer diger gok cisimleriyle beraber bir gezegen olarak anilabilir.

Kuper Kemeri'ndeki biraz daha kucuk Pluton'la benzer ozellikler ta$iyan Xena, 1930'dan bu yana gezegen olarak anilan Pluton'u da 'gezegen tarti$masi' icine sokmu$tu. Tarti$malarin giderek artmasi, Uluslararasi Astronomi Birligi'nin (IAU) onumuzdeki hafta Prag'da duzenlenecek bir toplanti ile konuyu tarti$masi ve gezegen kelimesini yeniden tanimlayarak 'daha resmi' bir baki$ acisi getirme karari almasina neden olmu$tu.

YENI ONERI, YENI GEZEGENLER

Bu toplanti oncesinde bir grup astronom, toplantida oylanmasi beklenen bir oneri ile dikkatleri cekti. Bu oneri, Pluton'un gezegen sifatini koruyarak, Xena (resmi adiyla 2003 UB313) ve diger benzer gok cisimlerini gezegen tanimlamasi icine sokuyor. Eger oneri toplantida yapilacak oylama ile kabul edilirse, yeni gezegenlerle beraber Gune$ Sistemi'ndeki toplam gezegen sayisi 9'dan 12'ye cikacak. Bu sayinin 12'den fazla olmasi da ihtimaller arasinda.

Astronomlar tarafinda yapilan aciklamada bir gok cisminin gezegen sayilabilmesi icin bir yildiz etrafinda dola$masi ve kendisinin bir yildiz olmamasi gerekiyor. Ayrica bu gok cisminin, 'kure' olarak degerlendirilebilecek bir duzeye gelmesini saglayan kendi yer cekimi kuvveti icin yeterli bir kutleye de sahip olmasi gerekiyor. Oneriye gore, kutlesi yuzde 0.6'dan ve capi da 800 kilometreden fazla olan cisimler ikinci kritere uyuyor.

Onu acik olan yeni tanimlama sayesinde, uzun bir sure asteroit olarak kabul edilen Ceres gibi cisimler gezegen tanimlamasi icine giriyor. 1801'de ke$fedilen Ceres, 950 kilometrelik capiyla Asteroit Kemeri'ndeki en buyuk cisim olarak biliniyor. Ceres, ke$finden 150 yil sonra 'cuce gezegen' olarak yeniden tanimlanmi$ti.

Toplanti sonunda alinacak herhangi bir kararin bilim dunyasini ve dolayisiyla egitim mufredatini buyuk oranda etkilemesi bekleniyor.

 

 

--
<<<FeRo>>>
<<<Sizler, yani yeni nesil,
Turkiyenin genc evlatlari,
yorulsaniz dahi beni takip edeceksiniz....
Dinlenmemek uzere yola cikanlar
asla ve asla yorulmazlar!! K.ATATÜRK>>><<<
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Bu mesajı şu gruba üye olduğunuz için aldınız: Google Grupları "Kayzer.Net Aşk Sevgi Mizah Eğlence Grupları..." grubu.
 Bu gruba posta göndermek için , mail atın : KayzerNet@googlegroups.com
 Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin: KayzerNet-unsubscribe@googlegroups.com
 Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/KayzerNet adresinde bu
grubu ziyaret edin
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---